Fehmi SütçüYAZARLARIMIZ

Felsefenin Doğuşu

Felsefenin acik ve yalin bir tanimi hic olmamistir. Felsefe terimini tanimlamak hic te kolay degildir. Eski yunan filozoflari-bilgelik sevgisi -diye tanimlar. Aristoteles- her insan bilmek ister, bilmek insana mutluluk verir-demisti. Cagdas filozoflar ve dusunurler ise her biri farkli bir tanim yada yorum getirmislerdir. Bertrand Russell-hic kimsenin ulkesi- diye tanimlar. Bunu gøzønune alirsak hic kimseye ait olmayan bir ulkede yasamak cogu insana monoton ve itici gelmistir her zaman. Hep siradan ve vasat olanin saldirisina ugramistir yuzyillardan beri.Felsefe bunalimdir, insani bunalima gøturur gibi seyler. Felsefenin bu tur saldirilarla degerini yitirdigi søylenemez. Aksine daha da deger kazandigi søylenebilir. Gunluk, siradan yasamin akisina kendini kaptirmis tekduze birinin ,felsefe gibi insani rahatsiz eden, soru sormaya,elestirmeye,kuskulanmaya ve dusunmeye zorlayan,yorum gucu katan. bakis acisini degistiren, bir cok seyi farkli gørmeye zorlayan bir disiplinle ne isi olabilirki, yada degerli zamanini neden harcasinki? Felsefenin yazgisi bu hep marjinal kalacak ve saldiriya ugrayacaktir deyip gecelim.

Felsefeyi tanimlamak ve daha ikna edici bir tanimini bulmak ve ondan haz almak icin,ne zaman ortaya ciktigini,ne ise yaradigini,alanlarini,neyle igilendigini, uygarliga neler kattigini bilmek icin, filozoflarin ne yaptiklarini ve søylediklerini isitmek ve anlamak gerekiyor.Felsefenin hayata ne zaman girdigini kimse bilmemektedir.Eski bir gelenek Greklerin Anadolunun bati yakasinda bulunan ve bir ticaret kenti olan Milet´te dogan ve akilli bir adam olan Thales´le basladigini belirtmektedir. Thales´in M.Ø 6.yuzyilda yasadigi ve insanlar arasinda ilk olarak felsefe yaptigi søylenmektedir. Yine de bazi kaynaklarin hepsi kabul etmemektedir. Yunanlilarin eski sairlerinde felsefi fikirlerin mevcut olduguna isaret etmektedirler. Bøylece onlar Hesiod´u ve Homeros´u felsefenin en eski atalari saymaktadirlar. Felsefenin baslangiclarini ararken kimi diger kaynaklar ise, daha eski caglara kadar inmistir. Greklerin, Misirlilarin ve Babillerin øncesine kadar.Felsefe tarihinin buyuk filozofu Aristoteles søyle diyor- bilim ve felsefe dis ihtiyaclar bir dereceye kadar tatmin edildiginde ,insanlarin baska ugraslar icin bos zamani kaldiginda baslamislar-. Misirlilarin bøyle bir durumda matematigi ve astronomi yi icad ettigini ve felsefenin de bøyle bir durumda ortaya ciktigini søyleyebiliriz. Felsefenin baslangicinin konuldugu noktaya gelirsek. Yani Milet li Thales in yasadigi dønem kabul edilmektedir. Ama matematigin ve astronominin misirlilardan ciktigi biliniyor. Bugun akademik cevrelerde ve kurumlarda kabul gøren bir durumdur.Felsefe tarihinin ilk fiozofonun neden Thales oldugunu Grek filozoflarini inceledigimizde tatmin edici sonuclara ulasabiliyoruz.Thales icin søz konusu olan nesneler degil, tersine onlarin øzudur. O butun dunyadaki daglarda,hayvanlarda,bitkilerde,ruzgarda,guneste,yildizlarda,ve insan eylemlerinde dusunusunde neyin olup bittiginin izlerini arastirmak ve bulmak istemistir, Tum bunlarin køkeni nedir,nereden gelmektedir, kalici yada ebedi olmasini saglayan ilke nedir? Bu sorulari sorarak felsefeyi baslatan o dur. cunku sebebi sormak ve sorgulamak olan felsefenin belli basli amaci da budur. Thales in butun bu sorulara verdigi yanit ilginc ve tuhaftir. Her seyin temelinin su oldugunu ileri surdu. Gøzlerimizin ønunde duran butun bu seyler su danmi gelmektedir. Thales i su yu ezeli bir ilke haline getidigi icin ,ilkel bir maddeci yada ilk materyalist olarak gørmek mumkundur. Bu tezi ondan sonra gelen Grek filozoflari tarafindan dogrulanmamistir, Dunyanin yapici øgelerine dair karmasik yapiyi suyun ezeli bir ilke oldugu gibi bir gørusle cevaplamayacak kadar daha karmasiktir. Ve ondan sonra gelen Grek filozoflarida su ya ek olarak ates ,toprak ve hava gibi seylerle aciklamaya calismislardir dunyanin karmasik yapisini.Felsefe tarihini inceledigimizde doga felsefesi olarak gelisen bu durum nerdeyse Sokrates e kadar devam etmistir. Daha sonra insan felsefesi olarak karsimiza ciktigini alanlarini genisleterek akil,bilgi,zeka,dogru,gercek,zaman ve varlik gibi seyleri inceleyip bugune kadar ulastigini gørebiliriz.Son olarak Thales soru soru sorarak insanoglunu sonu belli olamayan buyulu bir yolculuga cikarmistir, bugune kadar surdurulen bu yolculuk bundan sonrada devam edecektir. Bir sonraki yazinin konusu Sokrates olacak….

Yazarımız

Fehmi Sütçü

Daha Fazla Göster
Göz Atın
Kapalı