Öküzleri Yorgunların ( Gawesti’ler ) umuda yolculuğu !
İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra , Batı Avrupa’nın sanayı ülkeleri işgücü açığını kapatmak için, az gelişmiş ülkelerden yeni işgücü alarak,
sorunlarını çözmeye çalıştılar.
Bu vesile ile, daha önceleri devamlı bir iç göç yaşayan Türkiye, bir dış göçe de sahne olmaya başladı. Milyonlarca insan iş bulmak için batılı ülkelere çıktı.
Bin dokuz yüz altmışların başında Türkiye, başta Almanya olmak üzere, çeşitli Avrupa ülkeleriyle “işçi anlaşması” yapti. Bu anlaşmaların kapsamına giremeyenlerde, kendileri insiyatif alarak, başka ülkelerde çalışmak için şanslarını denediler.
Yaşadığımız bölgede Kulu’lular İsveç’e , Cihanbeyli’ler de Danimarka’ya gittiler. İlk gidenler hemen iş bulup yerleşince, geridekilerin de iştahı kabardı !
Gawesti’ler ( Öküzleri Yorulmuşlar ) 1968 i geride bırakırken, yeni yıla hiç alışık olmadığı hararetli/ heyecanlı tartışmalarla girdiler. Çoluk çocuk, genç ihtiyar, kadın erkek, yediden yetmişe kadar herkes bu tartışmaların içindeydi. Tartışmalar hem heyecan verici, hemde ürkütücü idi.
Mahalleler de, Kahveler de, bakkal dükkanlarında ve evlerde hep aynı konu konuşulup, tartışıldı. Kendi yaşamlarını tamanen değiştirecek, belkide ters yüz edecek bir konuyu gündemlerine aldıklarının hiç te farkında değillerdi.
Yep yeni bir serüvenin onları beklediğini ne kestirebildiler, nede öngörebildiler, çünkü onları , bu kez farklı tür göç bekliyordu. Gerçi göç yeni bir olay değildi onlar için, zaten her zaman göçebe veya yarı göçebe bir hayat sürdürmüşlerdi.
Baskılar, sürgünler, kuraklık ve benzeri sorunlar onları hep bir yerden, başka yerlere taşımıştı. Hiç bir neden olmazsa bile, hayvanlarının peşinden gitmişler, hayvanların yorulduğu yerlerde, onlarda yorulmuş, mola vermişler ve oraları mesken edinmişlerdi kendilerine. Zaten iki yüz yıl önce dedeleri de Kürdistan dan gelip, Orta Anadolu’nun kıraç topraklarına yerleşmişlerdi.
Fakat bu yeni göç , onların ” alın yazısını ” tamamen değiştirecek: doğup büyüdükleri topraklardan alıp, hiç tanımadıkları, dilini ve kültürünü bilmedikleri ve belkide adını bile duymadıkları başka ülkelere sürükleyecekti.
Hep kapalı bir yaşam tarzı içinde olan bu insanlar , askerlik ve benzeri gibi zaruri ihtiyaçlar dışında, belki şehir yüzü de hiç görmediler. Çiftçilik ve çobanlık dışında, başka uğraşılarıda olmamıştı. Şimdi ise, işgücü sıkıntısı çeken gelişmiş Avrupa’nın modern sanayi toplumları onlara kucak açmıştı.
Yeni bir ” umuda yolculuk ” başlamıştı Gawesti’ler ( Öküzleri Yorulmuşlar ) için acı, keder ve hüzün dolu bir yolculuk. Kimine göre getirisi, götürüsünden fazla olan bir yolculuk, kimine göre de tam tersi. Yani sonu belli olmayan yeni bir serüven ve geri dönüşü olmayan bir sonun onları beklediğinin farkında değillerdi.
İşte bu minvalde yurt dışına çıkmak için hazırlıklar yapıldı. Pasaport, bilet ve diğer masrafları temin etmek için, kimi elindeki bir kaç küçük baş hayvanını ucuza kaptırarak, kimleride tefecilere ufak arazi parçacıklarını ipotek ederek, gidiş için yol hazırlıklarını tamamlayıp umudun yolculuğuna çıktılar.
Yurt dışına çıkanların uzun vadeli bir hesapları olmadı hiç bir zaman, amaç kısa bir dönem çalışıp, bir az para biriktirdikten sonra ülkeye geri dönmekti. Ne işgücünü satan ülkelerin, ne de işgücü alan ülkelerin de belirli bir politikaları yoktu.
Türkiye, insanlarına her zaman ” döviz yumurtlayan tavuk ” gözü ile baktı. Ev sahib ülkelerde işimiz biterse, nasıl olsa onları geri göndeririz düşünce ile baktı meseleye.
Fakat olay hiçte öyle gelişmedi. ilk gidenler önce yakınlarını “istek” yaptılar, bir müddet sonrada aile birleşiminden yararlanarak, eş ve çocuklarını yanlarına alarak yeni ülkelerine yerleştiler ve gidenler ( öküzleri yorulmuşlar ) bir daha geri dönmediler !
Bakalım bundan sonra yolculuk nereye ?
Not : Gawestl kelimesi kürtçe , Yorgun Öküzlüler veya Öküzleri Yorulmuşlar demektir.
Devam edecek
Yazarımız
-
Kuşca'da doğdu. 1969 yılının ilk aylarında Danimarkaya göç etti. Yıllarca öğretmen ve okul müdürü olarak çalıştı.
Türkiyeli Göçmen dernekleri (FAT) ve Danimarka Göçmen Dernekleri konfederasyonu (IND-SAM) başkanlığı yaptı.
Emekli ve halen Brøndby Belediyesinde meclisi üyesi.
Yazarın kitapları:
• Gawesti, 2008
• Mor kayalar, 2015
• Mamo ile Adul, 2022
Son yazıları
Mahmut Erdem23/11/2024UMUDA GÖÇ – 15
Mahmut Erdem16/11/2024UMUDA GÖÇ – 14
Mahmut Erdem27/01/2024UMUDA GÖÇ – 13
Mahmut Erdem21/01/2024UMUDA GÖÇ – 12
