Dersên Kurdî – Kürtçe dersler -13
Pêhînî1
Mînak:
Simêl min hatin li (olumsuz), mû poz (di…re) min çûn.
Simêl li min nehat, mû di pozê min re diçe.
1 – Sala 2006 an min hatin li (olumsuz), her tişt min ters çûn.
2 – Hewa welatê biyanî min hatin li (olumsuz), her karê min ters çûn.
3 – Zewac(evlilik) min hatin li (olumsuz), karê min ters çûn.
Pêhînî 2
Şu edatları aşağıdaki cümlelerin boş yerlerine uygun bir şekilde yerleştirin.
Binê, li ser, li pey, ji bo, di ..de – bê, hundirê, li ser, li ber.
1 – – – – beroşê dişewite.
2 Ximav – – – – – kaxizê bela dibe.
3 – – mal – – – – tevger dima.
4 Ew dikeve – – – – – – – dolabê.
5 Pere – – – – – min tine.
6 – – – – – xwe dinêre, lê nabîne.
7 – – – – ku diştek nebe, ji mal dernakeve.
8 – – – – – çend rojan, cardin karê wî ters diçe.
Diyalog
Şu diyaloğu bir kaç kez okuyun! Eğer olanağınız varsa, kürtçe bilen bir arkadaşla beraber okuyun. Anlyamadığınız sözcüklerin anlamını sözlükte bulun ve öğrenin.
– Ew çi bîn e, tê? (o ne koku dur, geliyor)
– Binê beroşê dişewite.
– Çima dişewite?
– Ez nizanim, her tiştê min ters diçe!
– Tu çi dikî?
– Ez bi qelemximavê (dolma kalem) dinivisînim, xwedê bela xwe pê de, dîsa!
– Çi bû, be camêro?
– Ximav (mürekep) li ser kaxizê bela dibe!
– Tu jî hêdî binivîse!
– Na, ne ji wê ye, jixwe her tiştê min ters diçe!
– Tu çima naçî der?
– Ez ditirsim, dibe kevir li serê min bikeve!
– Çima kevir li serê te keve?
– Îsal her tiştê min ters diçe!
– Pencerê veke!
– Na, cam dişikê!
– Tu evîndarê darê yî?
– Na! – Tu çima darê hemêz dikî? – Na, ez darê hemêz nakim!
– Lê ew çi ye? – Ez şemitim, hatim li darê ketim. – Tu gogê dilîzî?
– Na ez nalîzim! – Çima nalîzî? – Heval ling davêjin ber min!
– Wêçaxê biçe li hespê siwar be! – Na, hesp xwe hildavê, paşê ez li erdê dikevim! – Tu jî pir tirsonekî lo! – Na îsal her tiştê min ters diçe!
Bu cümleleri kürtçeye çevirin
Neden ağacı kucaklıyorsun? Hayır ben ağacı kucaklamıyorum.
Camı aç Hayır ben açmıyorum Sen ata
biniyormusun?
Hayır binmiyorum. Niçin binmiyorsun?
Attan düşerim.
Rêziman
Kürtçede eğer anlam bozulmuyorsa yanyana gelen iki sessiz harften bir tanesi düşer. Örnek: simbêl >simêl, kember >kemer, koçber >koçer gibi. Bazı fiilerde de bu özeliğe uygun olarak sessiz harfler düşmüştürler. Şimdi bu kurala uyan fiilerin şimdiki zaman köklerini bulalım.