Dersên Kurdî – Kürtçe Dersler – 18

2 – Jê re (dativ) ismin “e” halinin ikiz edatlarla yapımı.

a) eski dativ yada “e” hali

ji…..re = …e, …a / için
Ji min re = bana / benim için
Ji te re = sana /senin için
Ji wî re = ona / onun için (eril)
Ji wê re = ona /onun için (dişil)
Ji me re = bize /bizim için
Ji we re = size /sizin için
Ji wan re = onlara /onlar için

Cümle içinde

Wî ji min re got. = O bana söyledi.
Wê ji malê re xalîçe kirî. =O eve (ev için) halı satın aldı.
Ji bajarê me re Depê dibêjin. = Şehrimize Depê diyorlar.
Min ji qeraja bajêr re jî wiha got. = şehir garajına (için) şöyle dedim.

Pêhînî:

Mînak:
Min, wî, pirtûk, kirîn
Min ji wî re pirtûk kirîn.

1 – Bav, zarokan, meywe kirîn.
2 – Min, keçik, sol kirîn.
3 – Zarokan, min, fanêre, kirîn.
4 – Min, bavê xwe, sako, kirîn.

b) Yönelim durumunda ise “li” edatı, ya da adetli fiiller kulanılır.

Örnek:
mêzekirin li (lê mêzekirin)
Ez li malê mêze dikim. =Eve bakıyorum
nêrîn li (lê nêrin)
Ez li kulilkê dinêrim. = Çiçeğe bakıyorum.

3 – Eski refakat formu da şimdi edatlar vasıtasıyla yapılır.

a) Yan yana olma durumunda

bi …. re
Ez bi Sîdar re digerim = Sidar ile geziyorum.
Ez bi birayê xwe re diçim bajêr = Kardeşim ile şehire gidiyorum.
Canî bi hespê re çû. = Tay at ile gittî.

b) Bitişik durumda

Örnek:
Pisîk bi darê ve hilkişiya. =kedî ağaca tırmandı.
Hesp bi zîn ve çû. = At eyerle gitti.
Bûk bi dergûşê ve çû. = Gelin bebek ile gitti.

Pêhînî 1

Mînak:
Gund, dukan, nebûn, çûn, bajar Li gund dukan tine, gundî diçûn bajêr,

1 – mal, nan, nebûn, Sîdar, çûn firin.
2 – mal, pere, nebûn, Dîlber, çûn, banq.
3 – Mal, av, nebûn, keç, çûn, kanî.
4 – Tûtina kalo, nebûn, em, çûn cîran.

Dialog

Roj baş! Tu bajarî yî, yan gundî yî?
Ez gundî me.
Gundê we mezin e, yan bajarê we?
Bajar mezin e. Gundê me gundekî biçûk e.
Li gundê we dukan heye?
Na li gund dukan tine.
Wê çaxê gundî li ku tişt û miştên xwe dikirin?
Gundî diçûn bajêr, li wir tişt û mişt dikirin.
Wê çaxê te dixwest ku tu biçî bajêr?
Belê! Gava ez hîn li gund bûm, min tim dixwest ez biçim bajêr.
Tu cara yekem kengê û bi kê re çûyî bajêr?
Sal nayê bîra min, lê ez baş dizanim ku ez cara yekem bi bavê xwe re çûm bajêr.
Te li bajêr çi kir?
Bavê min hinek pere dabû min, min berê bi wî pereyî ji xwe re bestenî kirîbû. Dû re li nav bajêr geriyam.
Navê bajarê we çi ye?
Ji bajarê me re Depê dibêjin.
Tu niha bêriya bajarê xwe dikî?
Hem jî çawa! Tim dibêjim:
“Tu bajarekî biçûk, lê xweşik î, jiyan bê te nabe!”

Şu cümleleri kürtçeye çevirin.

Şehrin sineması küçüktür.
Hergün film yoktu, sadece bazen vardı.
Bir filmde ayı birini kovalıyordu.
Oda korkudan agaca tırmandı.
Hey şehir sen niye böyle küçüksün?
Büyük şehirlerin garajları Avrupayi
isimler alıp otogar olmuşlar.
Ben onun için şiir yazıyorum.
Rüya ve hayallerimde o vardır.