Dersên Kurdî – Kürtçe eğitim -3

DENGÊN KURDÎ (Kürtçe sesler)

V v: Türkçedeki “v” gibi okunur.
Örnek: varik (piliç), vala (boş), bav(baba), dev (ağız), van (bunlar)

W w: Bu ses Türkçede yoktur. Dudak “o” sesinde olduğu gibi yuvarlaklaştırılır, birden açılarak “oue” gibi bir ses çıkarılır. Ingilizcenin “Water” deki “w” sesi, yada arapçadaki “9 “ sesi gibi çıkarılır.
Örnek: War (ouar = yayla), wan (ouan= onlar), wî (oui = o – eril), Wê (ouê = o – dişil), weris, (oueris = urgan)

X x : Bu ses bir arkadamak sesidir. Damaktaki balgamı çıkarmak için çıkarılan sese benzer. Yani şöyle bir ses “ağhı“
Örnek: xal (ğhal = dayi), xanî (ğhani = ev /bina), xew (ğhew = uyku), xort (ğhort = Genç), xanim (ğhanım = hanım)

Y y: Aynen Türkçedeki “y” gibi okunur. Örnek: yek (bir sayısı), yar (sevgili), Yado (bir kürt kahramanı) yêzdan (Allah /tanrı), yadigar (hediye)

Z z: Türkçedeki “z“ sesi gibidir.
Örnek: ziman (dil / lisan), zanîn (bilmek), zarava (lehçe) zava (damat /güvey), zêr (altın)

Xw xw (diftong): Bu çift ses Türkçede yoktur. “x“ ve “w“ seslerinin beraber okunuşudur. Aşağı yukarı şöyle bir ses “ğhoue“
Örnek :Xwar (ğhouar =yedi), xwendin (ğhouendın = okumak, ) xwastin (ğhouastın = istemek)

Lütfen şu aşağıdaki cümleleri alfabeye uygun okuyun. Bunun ardından gazetemizin kürtçe sayfasını doğru okumaya çalışın. Bir de kürtçe iyi bilen bir arkadaşınızla gazetemizin kürtçe sayfasını okuyun.

We dît? Wê seva sêvê xwe avêt devê dêwê.
(Gördünüzmü? O(dişil) elma için devin ağzına atladı) Wekî pela hişk ket ber pêlê kefa devê dêw. (Kuru yaprak gibi dêv agız köpüğünün dalgalarına kapıldı.)
Mîrê min mir, (Beyim öldü) Wî bîr ji min bir, (hafızamı benden aldı)
Vê re dilê min dîl ket, (onunla yüreğim esir düştü) Wî bîr ji min bir.
Cewa cêvî di bin dara tawî ya li keviya deşta kewî de lava kir ji xwedê. (Cewa cêvî kewî ovasının kenarındaki dardağan ağacının altında Allaha yalvardı.)
Kur û Kûçik rûniştin li ber Kuçik, (Oğlan çocuk köpek ile beraber ocağın önünde oturdular.)
Ew gundiyê bakur, (O kuzeyli köylü) Ango kurê balkûr, (yani dikkati uzunolanın oğlu)
Bê xurinî wisa mûr (kahvaltısız öyle somurtkan)
Hat wekî gur ji dûr. (geldi kurt gibi uzaklardan)