Orta Anadolu Kürt Müziği

Ümit Seçilmis20/08/2006

0 2.502 3 dakika okuma süresi

Bir milletin kültürü, örfü, adetleri müzik yoluyla dile gelir ve hayat bulur. Müzik; bir milletin kültürünün önemli bir parçasıdır. Bir yörede yaşanan acılar ağıtlarla, sevinçler de “Klamlar”la dile gelir. Ölen bir kişinin ardından yapılan “Şin”de önemli bir müzik ürünü oluşundan dolayı aynı zamanda bir kültür mirasıdır.

Burada bizim için önemli olan biz Orta Anadolu Kürtlerinin müziğe yaklaşımı ve müziği bizlerin nasıl gördüğüdür. “Orta Anadolu Kürt Müziği” şeklinde nitelendirdiğimiz müzik Konya, Ankara, Kırşehir ve Aksaray yörelerindeki Kürtler tarafından yıllar boyunca söylenegelmiş müziğin adıdır. Müziğimiz çoğunlukla ürünlerini ve kaynağını bu yörelerden almıştır. Orta Anadolu Kürt Müziği dil olarak bu yörelerdeki sade Kürtçeyi kullanıyor. Yöremizdeki sade dil müziğimize de önemli ölçüde yansıyor demektir bu. Ama şunu da belirtmek gerekir ki son zamanlarda ulusal Kürt müziğinin etkilerini az da olsa görüyoruz.

Orta Anadolu Kürt Müziğinin ürünleri büyük ölçüde gerçek yaşam hikayelerinden oluşuyor.Her “Klam”ın bir hikayesi mevcuttur.Her ezginin içinde geçen olaylar,acılar,sıkıntılar size gerçek yaşam olduğunu zaten kanıtlıyor.Özellikle bizim yöremizde söylenen sevda şarkıları -ki biz buna “Klamen Dılo” diyoruz-buna önemli bir kanıttır.Herhangi bir sevda şarkısı dinlediğinizde kendinizi o iki kişi yerine koyuyorsunuz.Zaten o ezgi sizi alıp o yıllara götürüyor.Bundan sonra bu gerçek yaşanmıştır da diyebiliyorsunuz kendi kendinize…

Orta Anadolu Kürtleri yıllar önce anayurtlarından koparılıp başka diyarlara sürgün edilmişlerdir.Bu yüzden göç kavramı da müziğimize yansımıştır.Belki de müziğimizin oluşumunda bunun da etkisi olmuştur diye düşünüyorum.Çünkü göç yıllarca acıyı ve ayrılığı beraberinde getirmiştir hep.

Orta Anadolu Kürt müziği farklı bir tarz ve dizaynda oluşmuş etnik bir müziktir.Müziğimizin içindeki kavramlar bizim günlük hayatımızda kullandığımız deyişlerdir.Yoksa hiçbir söylem dışarıdan alıntı ve kopya değildir.Yani müziğimiz özgün bir nitelik taşıyor.Bu bağlamda özellikle Cihanbeyli yöremizde söylenmiş olan ağıtlar bunu bize gösteriyor.Ki hiçbir ağıt durup dururken dile gelmez.Belki acılı bir anne askerde ölen oğlu için yakmıştır,belki de genç bir kız gurbetten gidip de dönmeyen yari için yakmıştır ağıdını…

Orta Anadolu Kürt müziği denilince aklımıza gelen en önemli ve değerli isim şüphesiz aramızdan hazin bir trafik kazasıyla ayrılan “KÜRT REMZİ”dir.Kürt Remzi,Orta Anadolu Kürt müziği geleneğini 1972 yılında profesyonel boyutta açığa çıkaran ilk isimdir.Yani şunu söyleyebilirim ki Kürt Remzi müziğimizin ilk temellerini atmıştır.Kürt Remzi bu boyutta diğer sanatçılarımıza da bu konuda önayak olmuştur ve bu sanatçılarımızı yönlendirmiştir.Kürt Remzi’yi saygı ve hürmetle anıyoruz…

Kürt Remzi”den sonra müziğimizde belirli bir ilerleme yaşanmıştır.Bu ilerleme kendini özellikle sanatçı sayısında göstermiştir.Yani 90’lı yıllardan sonra Orta Anadolu Kürt müziğimize ait birçok müzisyen türemiştir.Bunların çoğu Cihanbeyli,Polatlı,Haymana ve Kulu yörelerimizden olan isimlerdir.Bunların birkaçını sıralamadan geçemeyeceğim.Kürt Remzi(Bazika-Haymana), Koma Xelikan(Karacadağ-Kulu), Serbülent Kanat(Bulduk-Cihanbeyli), Nurettin Çiçek(Yeniceoba-Cihanbeyli),Osman Yılmaz(Tavşançalı-Kulu), Cengiz Acar(Tavşançalı-Kulu), Ozan Dedo(Kelhasan-Cihanbeyli), Haymanalı Zeliha(Kutluhan-Haymana), Medet Erdoğan(Bumsuz-Haymana)…Daha bu listeye sığmayacak birçok sanatçı kardeşlerimiz var.Bu da aslında bizim için gurur verici bir olaydır.Şüphesiz ki sanat sanatçı yoluyla meydana gelir…

Saydığımız bu isimlerden önemli olan birkaç ismin üzerinde durmak istiyorum.Serbülent Kanat yaptığı derleme çalışmalarıyla eskilerde kalmış ağıt ve klamları yaşlı insanların yardımıyla ortaya çıkarmaktadır.Bu da önemli bir meseledir.Çünkü klamlar o insanlarla ölüp gitmemelidir.Her şarkı ve ağıt bizim için çok önemli bir kültür hazinesidir. Onları değerlendirme konusunda gerekli itinayı göstermek zorunda olduğumuzun farkına varmalıyız. Bir başka önemli olan isim de Koma Xelikan’dır. Karacadağ yöresinden çıkmış olan Koma Xelikan,son yıllarda yöremizde kaliteli müzik yapan önemli bir gruptur.Koma Xelikan kısa zamanda kendini ulusal boyutta da kabul ettirmiştir. Yöremizdeki unutulmuş müzikleri alıp bu günün koşullarında o müziklerin hakkını veren bir gruptur. Özellikle Koma Xelikan Kürt Remzi’nin şarkılarını seslendirme ve güne uyarlama noktasında çok başarılıdırlar.Ayrıca Kululu Osman Yılmaz da yaptığı kaset çalışmalarıyla gençlerin beğenisini toplama noktasında önemli bir yorumcudur.

Bunlardan başka Orta Anadolu Kürt müziğimizde bazı zamanlarda eksiklikler de olmuştur. Müziğimiz bazı zamanlar kaliteyi tam olarak tutturamamıştır. Yapılan kasetlerde okunan şarkılar düzensiz ve amatör çalışmalar olarak karşımıza çıkmıştır.Şarkıların esasındaki Kürtçe ile, günlük hayatta konuşulan Kürtçe birbirine kimi zaman uymamaktadır. Belki de bunların önemli nedeni ekonomik yetersizlikler, yanlış bilgi ve profesyonel ruh eksikliği olarak yorumlanabilir. Ama bunlar da elbette zamanla aşılacak şeylerdir.

İleriki yıllarda daha yetenekli sanatçılarımızın ve daha güzel yapıtlarımızın çıkacağına inanıyorum. Bizim için önemli olan KÜRT KİMLİĞİMİZİ yitirmememizdir. Ayrıca bu kimlik çerçevesinde Orta Anadolu Kürt müziğimize gereken değeri verme noktasında,gereken hassasiyeti de göstermeliyiz…
________________________________________________
ÖLÜ KÜLTÜR ÖLÜ İNSANDIR;ÖLÜ İNSAN ÖLÜ KÜLTÜRDÜR…